Các công nghệ như 5G, trí tuệ nhân tạo (AI), thực tế ảo và tăng cường (VR/AR), điện toán lượng tử và Internet vạn vật (IoT) được dự đoán sẽ tiếp tục là những xu hướng nổi bật, ảnh hưởng mạnh mẽ đến thế giới vào năm 2024.
Trong vài thập kỷ qua, chúng ta đã trải qua một thời kỳ đổi mới công nghệ đáng kinh ngạc, khi những tiến bộ kỹ thuật số không chỉ thay đổi các ngành công nghiệp và cấu trúc xã hội mà còn biến đổi bản chất cuộc sống con người. Tốc độ đổi mới này không hề chậm lại, và năm 2024 được dự báo sẽ mang đến nhiều đột phá mới. Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư (CMCN 4.0) nổi bật bởi sự kết hợp và tương tác của nhiều xu hướng công nghệ diễn ra đồng thời.
Việc nắm bắt và nhanh chóng thích nghi với những xu hướng này sẽ giúp các doanh nghiệp phát triển và tạo ra lợi thế cạnh tranh trong tương lai. Dưới đây là 8 xu hướng công nghệ được dự báo sẽ định hình thế giới và tác động đến cuộc sống của chúng ta theo nhiều cách khác nhau vào năm 2024.
1. Công nghệ 5G sẽ phủ sóng toàn thế giới
5G là thế hệ mạng di động mới nhất đang được triển khai thương mại ở nhiều quốc gia. Theo số liệu công bố vào tháng 10/2023 từ Hiệp hội các nhà cung cấp di động toàn cầu (GSA), kể từ khi Hàn Quốc triển khai mạng 5G thương mại đầu tiên vào tháng 4/2019, đến nay đã có 292 mạng 5G thương mại trên toàn thế giới và 578 nhà khai thác di động đang đầu tư vào công nghệ này.
So với các thế hệ mạng 4G, 3G và 2G, 5G mang đến cho người dùng những trải nghiệm hoàn toàn mới như chơi trò chơi thực tế ảo, tập thể thao cùng huấn luyện viên ảo, và tham quan bảo tàng nghệ thuật ảo. Với tốc độ tối đa lý tưởng nhanh hơn gấp 100 lần 4G, mạng 5G hứa hẹn mang lại trải nghiệm học tập, mua sắm và làm việc trực tuyến nhanh nhất cho người dùng.
Đến năm 2024, mạng 5G dự kiến sẽ trở nên phổ biến ở nhiều quốc gia, thiết lập một tiêu chuẩn mới cho thông tin di động với tốc độ dữ liệu cực nhanh và độ trễ cực thấp. Tuy nhiên, xu hướng này không dừng lại ở đó, khi các nghiên cứu về công nghệ di động thế hệ tiếp theo (6G) sẽ được thúc đẩy mạnh mẽ bởi các công ty công nghệ hàng đầu, tạo tiền đề cho việc phát triển và thương mại hóa thế hệ di động tiên tiến tiếp theo sau 5G.
2. Trí tuệ nhân tạo sẽ phủ sóng ở mọi lĩnh vực
Trí tuệ nhân tạo (AI) không chỉ là một xu hướng công nghệ mà còn được xem là đổi mới công nghệ quan trọng nhất của thế kỷ này. Các công nghệ như học máy (Machine Learning), học sâu (Deep Learning), mạng lưới thần kinh và AI tạo sinh đang phát triển những hệ thống có khả năng tự học, thích ứng và hoạt động hiệu quả.
Khi kết hợp với các nền tảng, nền kinh tế dữ liệu và hệ sinh thái kỹ thuật số, AI sẽ cách mạng hóa hiểu biết của chúng ta về khách hàng, sở thích của họ và các phương pháp tương tác để thay đổi hành vi khách hàng theo hướng mong muốn. AI sẽ giúp mọi doanh nghiệp tận dụng sức mạnh này để tạo ra các sản phẩm và dịch vụ thông minh hơn.
AI cũng sẽ là động lực thúc đẩy các sáng kiến giao hàng tự động mới mà các nhà bán lẻ đang thử nghiệm và triển khai. Đồng thời, ngày càng nhiều nhân viên bán lẻ sẽ cần phải làm quen với việc làm việc cùng máy móc để hoàn thành công việc hiệu quả hơn.
Dự báo cho thấy, AI sẽ tiếp tục có ảnh hưởng sâu rộng vào năm 2024, từ ô tô tự lái và chẩn đoán chăm sóc sức khỏe đến tiếp thị cá nhân hóa và hệ thống nhà thông minh. Học máy và học sâu sẽ thúc đẩy những tiến bộ trong xử lý ngôn ngữ tự nhiên, giúp AI trở nên đàm thoại và trực quan hơn.
3. Công nghệ thực tế ảo và thực tế tăng cường
Thực tế ảo (VR) và thực tế tăng cường (AR) đang kết nối thế giới vật lý và kỹ thuật số lại với nhau. VR mang lại trải nghiệm kỹ thuật số phong phú, trong khi AR thêm các yếu tố kỹ thuật số vào môi trường thực tế của chúng ta. Từ trò chơi và giải trí đến giáo dục, văn phòng ảo và khám bệnh từ xa, những công nghệ này mang đến một mức độ tương tác mới giữa con người.
Công nghệ VR và AR sẽ thay đổi cách chúng ta tương tác với nội dung số. Đến năm 2024, dự kiến sẽ có nhiều trải nghiệm giáo dục phong phú hơn, các hội thảo ảo được cải thiện và các ứng dụng AR tích hợp vào cuộc sống hàng ngày, nâng cao khả năng điều hướng và truy cập thông tin.
4. Công nghệ bền vững
Công nghệ bền vững là thuật ngữ chung cho các sáng tạo nhằm bảo vệ tài nguyên thiên nhiên và thúc đẩy phát triển kinh tế, xã hội. Mục tiêu của các công nghệ này là giảm thiểu rủi ro môi trường và sinh thái, đồng thời tạo ra sản phẩm bền vững. Chúng bao gồm nhiều công nghệ số như AI, blockchain, điện toán đám mây, thực tế mở rộng (ER), tự động hóa quy trình bằng robot (RPA), và nhiều công nghệ khác.
Doanh nghiệp có thể tự động hóa nhiều quy trình kinh doanh nhờ chuyển đổi số, sử dụng rô-bốt ảo (hoặc rô-bốt thực) cho các công việc lặp đi lặp lại, hoặc dùng AI để hỗ trợ phân tích dữ liệu và ra quyết định. Họ cũng nên áp dụng các giải pháp ít tiêu tốn tài nguyên như chiếu sáng bằng đèn LED tiết kiệm điện, hoặc dùng vật liệu tuân theo nguyên tắc của kinh tế tuần hoàn.
Công nghệ bền vững luôn là xu hướng công nghệ chiến lược hàng đầu. Theo một khảo sát gần đây của Công ty tư vấn và nghiên cứu thị trường Gartner, các CEO cho biết những thay đổi về môi trường và xã hội hiện là ba ưu tiên hàng đầu của các nhà đầu tư sau lợi nhuận và doanh thu. Điều này nghĩa là các CEO phải đầu tư nhiều hơn vào các giải pháp sáng tạo để giải quyết nhu cầu về môi trường, xã hội và quản trị nhằm đạt các mục tiêu bền vững.
5. Điện toán lượng tử
Điện toán lượng tử là một lĩnh vực đa ngành kết hợp nhiều khía cạnh của khoa học máy tính, vật lý và toán học, sử dụng cơ học lượng tử để giải quyết các vấn đề phức tạp nhanh hơn so với máy tính cổ điển. Nhờ tận dụng các hiệu ứng cơ học lượng tử như trạng thái chồng chất và giao thoa lượng tử, máy tính lượng tử có thể giải quyết một số loại vấn đề nhanh hơn máy tính thông thường hàng triệu lần.
Điện toán lượng tử sẽ tiếp tục phát triển, có khả năng xử lý những vấn đề mà máy tính cổ điển không thể giải quyết được. Nó sẽ có ứng dụng trong nhiều lĩnh vực như mật mã, khám phá thuốc và tối ưu hóa các hệ thống phức tạp, ảnh hưởng đến nhiều ngành công nghiệp.
Điện toán lượng tử, sử dụng các hạt hạ nguyên tử để tạo ra các phương pháp xử lý và lưu trữ thông tin mới, được kỳ vọng sẽ mang đến cho chúng ta những máy tính có tốc độ xử lý nhanh hơn hàng nghìn tỷ lần so với các bộ xử lý truyền thống.
Điểm khác biệt đáng kể của xu hướng công nghệ này là máy tính lượng tử có khả năng xử lý nhanh hơn nhiều so với máy tính thông thường, lý do mà các công ty lớn như Microsoft, Amazon và Google đang đầu tư mạnh mẽ vào lĩnh vực này. Thực tế, quy mô thị trường điện toán lượng tử toàn cầu ước tính đạt 10,13 tỷ USD vào năm 2022 và dự kiến sẽ vượt qua 125 tỷ USD vào năm 2030, với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) dự kiến là 36,89% trong giai đoạn 2022 – 2030.
Một mối nguy hiểm tiềm tàng của điện toán lượng tử là khả năng làm vô hiệu hóa các phương pháp mã hóa hiện tại. Do đó, bất kỳ quốc gia nào phát triển được điện toán lượng tử trên quy mô lớn có thể phá vỡ mã hóa của các quốc gia, doanh nghiệp và hệ thống bảo mật khác. Đây là xu hướng cần theo dõi chặt chẽ vào năm 2024 khi các quốc gia như Mỹ, Anh, Trung Quốc và Nga đang đầu tư mạnh vào công nghệ điện toán lượng tử.
6. Internet vạn vật (IoT)
Internet vạn vật (IoT: Internet of Things) đơn giản là một hệ thống các thiết bị và cảm biến được kết nối với nhau, có khả năng giao tiếp, thu thập và trao đổi dữ liệu. Các thiết bị này có thể được kết nối qua mạng Wi-Fi, mạng di động và các công nghệ kết nối khác. Trải qua sự phát triển, IoT đã trở thành một mạng lưới khổng lồ kết nối mọi thứ từ con người đến thiết bị và giữa các thiết bị với nhau. Các hệ thống IoT có thể chứa hàng tỷ đến hàng trăm nghìn tỷ đối tượng được kết nối, cho phép theo dõi và quản lý sự di chuyển của từng đối tượng trong môi trường số hóa.
Tác động của IoT lan rộng vào nhiều lĩnh vực, bao gồm quản lý hạ tầng, y tế, tự động hóa và giao thông. Ví dụ, trong lĩnh vực y tế, IoT cho phép theo dõi sức khỏe từ xa và cung cấp hệ thống thông báo khẩn cấp. Các thiết bị y tế IoT bao gồm các cảm biến theo dõi huyết áp, nhịp tim và các thiết bị tiên tiến hơn như máy điều hòa nhịp tim hoặc máy trợ thính. Dự báo cho thấy số lượng thiết bị IoT trên toàn thế giới dự kiến sẽ tăng gấp ba lần từ 9,7 tỷ vào năm 2020 lên hơn 29 tỷ vào năm 2030. Trong đó, số lượng thiết bị IoT trong phân khúc người tiêu dùng, như điện thoại thông minh, dự kiến sẽ tăng lên hơn 17 tỷ vào năm 2030.
Hệ sinh thái IoT sẽ tiếp tục phát triển với tốc độ gia tăng, khi các thiết bị thông minh trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày. Việc nâng cao bảo mật, khả năng tương tác và các giao thức chuẩn hóa sẽ cung cấp cơ sở hạ tầng cho việc liên kết mượt mà giữa các thiết bị IoT.
7. Công nghệ sinh học và công nghệ y tế
Công nghệ sinh học là một lĩnh vực tiên tiến trong công nghệ, dựa trên lý thuyết về sự sống và kết hợp nghiên cứu cùng các trang thiết bị kỹ thuật để phát triển các sản phẩm sinh học có chất lượng cao. Những sản phẩm này không chỉ đáp ứng các yêu cầu và lợi ích của con người trong nền kinh tế và xã hội mà còn mang tính thân thiện với môi trường, giảm thiểu ô nhiễm.
Công nghệ sinh học đương đại đang dẫn đầu trong việc cải tiến các sản phẩm điều trị đột phá và giải quyết các vấn đề hàng ngày. Nhờ vào các ứng dụng này, sản phẩm sử dụng công nghệ sinh học giảm tác động môi trường, hỗ trợ phòng chống đói, tiết kiệm năng lượng và làm sạch hơn. Đồng thời, nó cũng cải thiện hiệu quả và an toàn trong quy trình sản xuất công nghiệp.
Trong lĩnh vực y tế, công nghệ y tế (healthtech) đang trải qua những bước tiến đáng kể trên toàn cầu. Các quốc gia đang triển khai các giải pháp khác nhau để giải quyết các thách thức về sức khỏe cộng đồng.
Các lợi ích khác của công nghệ y tế bao gồm hỗ trợ cho người cao tuổi, truy cập dễ dàng vào dược phẩm trực tuyến, các chương trình thể dục kỹ thuật số, theo dõi bệnh tật qua máy điều hòa nhịp tim và sử dụng đồng hồ thông minh để theo dõi dữ liệu sức khỏe.
Dự báo cho năm 2024, công nghệ sinh học sẽ đưa y học cá nhân hóa, chỉnh sửa gen tiên tiến và phát hiện điều trị bệnh hiệu quả lên một tầm cao mới. Công nghệ y tế sẽ tiếp tục cung cấp các giải pháp chăm sóc sức khỏe từ xa và giúp cải thiện tiếp cận và hiệu quả trong việc chăm sóc sức khỏe.
8. Điện toán biên
Điện toán biên là quá trình đem khả năng tính toán và lưu trữ dữ liệu đến gần hơn với các thiết bị tạo ra dữ liệu và người dùng sử dụng thông tin đó. Thay vì truyền dữ liệu từ các thiết bị thông minh như cảm biến và điện thoại thông minh đến trung tâm dữ liệu để xử lý, điện toán biên cho phép xử lý dữ liệu ngay tại nơi thu thập, gần với nguồn dữ liệu.
Việc này giúp cải thiện đáng kể hiệu suất của các ứng dụng bằng cách giảm yêu cầu về băng thông và tăng tốc độ cung cấp thông tin chuyên sâu theo thời gian thực. Điện toán biên được dự báo sẽ trở thành xu hướng nổi bật trong năm 2024, vì công nghệ này sẽ giúp các doanh nghiệp thu thập và phân tích dữ liệu của họ một cách hiệu quả hơn bao giờ hết.
Đặc biệt, điện toán biên có thể giúp các tổ chức truy cập tức thì vào dữ liệu của họ để đưa ra các quyết định thông minh về hoạt động và chức năng kinh doanh. Nó cũng có tiềm năng để cải thiện độ an toàn và hiệu suất của hệ thống, tự động hóa các quy trình và nâng cao trải nghiệm người dùng khi được áp dụng một cách hợp lý.